Stoomhoutzagerij
I24
Groenlo
1800-2000

Groenlo – Stoomhoutzagerij

Stoomhoutzagerij
Stoomhoutzagerij
Stoomhoutzagerij
Stoomhoutzagerij
Stoomhoutzagerij
Stoomhoutzagerij
Stoomhoutzagerij
Stoomhoutzagerij
Stoomhoutzagerij
Stoomhoutzagerij
Stoomhoutzagerij
Stoomhoutzagerij

Hout zagen met stoomkracht

De stoomhoutzagerij Nahuis in Groenlo is een van de weinig overgebleven en nog werkende zagerijen waar de zaag met stoomkracht wordt aangedreven. Voor 1850 was hier een radmakerij waar het hout met de hand werd gezaagd. Rond 1918 werd een stoommachine voor het zaagwerk geïnstalleerd. Een tweede stoommachine zorgde voor de verlichting van het bedrijf. De zagerij is tot 1977 in bedrijf geweest. Eind 20e eeuw is het complex gerestaureerd en nu een aantal keren per jaar als werkend museum geopend.

Stoommachine
Omstreeks 1918 werd de zagerij gemechaniseerd door de aanschaf van een één-cilinder liggende stoommachine, die door de firma Meer (nu Mannesmann) te Mönchengladbach (Duitsland) werd gebouwd. Deze stoommachine, die gebouwd is in 1897, is tot 1977 in bedrijf geweest. Er bestaat naar alle waarschijnlijkheid geen tweede exemplaar van. Om stoom te produceren heb je een stoomketel nodig. Zo’n stoomketel heeft tot doel de verbrandingswarmte, die door de brandstof geleverd wordt, zo volledig mogelijk op het ketelwater over te dragen. Bij Nahuis staat een ‘Cornwall’-ketel met één doorlopende vuurgang, ook wel stookbuis genoemd. Hij wordt gestookt met hout.

Veiligheid

Voor de veiligheid kent de ketel twee speciale kleppen, die opengaan bij overdruk in de ketel. Bovendien heeft de ketel een spui-kraan, onderaan de ketel. Deze kraan dient ervoor om een teveel aan water weg te laten spuien. Dat gebeurt telkens aan het eind van de dag, waarmee ook mogelijke verontreinigingen in de ketel worden afgevoerd. Tot slot geven waterpeilglazen het waterniveau in de ketel aan. Ze zijn voorzien van signaaltoestellen die ervoor dienen om op tijd te waarschuwen. Is het waterpeil te laag, dan geeft de blackfluit een waarschuwingssignaal. Dat doet hij dankzij een bijzondere werking: de metalen sluitprop smelt wanneer hij in aanraking komt met stoom uit de ketel en de stoom ontsnapt onder luid alarm.

Tweede stoommachine
Bij Nahuis is er nog een tweede stoommachine. Deze dateert van 1892 en is eveneens uniek in haar soort. Ze is gekoppeld aan een gelijkstroomdynamo van 110 Volt en wordt gebruikt voor de verlichting van het bedrijf. Deze machine heeft oorspronkelijk dienst gedaan in een melkfabriek en is ook nu nog volkomen intact.

Stoomhoutzagerij
Stoomhoutzagerij
Stoomhoutzagerij
Stoomhoutzagerij
Stoomhoutzagerij
Stoomhoutzagerij
Stoomhoutzagerij
Stoomhoutzagerij
Stoomhoutzagerij
Stoomhoutzagerij
Stoomhoutzagerij
Stoomhoutzagerij

I24 Stoomhoutzagerij Groenlo - Hout Zagen Met Stoomkracht (NL)

Meer informatie

Groenlo – Stoomhoutzagerij
Winterswijkseweg 47
7141DM Groenlo

Marker of location
locatie